Khai thác tiềm năng khoáng sản hợp lý, hiệu quả

Sơn La được đánh giá là tỉnh có tiềm năng khoáng sản ở vị trí thứ 3 trong vùng Tây Bắc, sau Lào Cai và Yên Bái. Ngoài nguồn than, quặng Nikel (xếp thứ nhất) và quặng đồng (xếp thứ 3), nguồn tài nguyên làm vật liệu xây dựng thông thường rất phong phú, đa dạng. Phát huy lợi thế đó. Sơn La đã xây dựng lộ trình trong công tác Quy hoạch, thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản theo hướng bền vững, tiết kiệm tài nguyên.

Dây chuyền sản xuất tại Nhà máy chế biến kim loại mầu Sơn La

heo báo cáo từ năm 2005 đến đầu năm 2014, tỉnh ta đã cấp 51 giấy phép khai thác khoáng sản không phải vật liệu xây dựng thông thường và đến nay còn 19 giấy phép, với khoảng 51 điểm mỏ, điểm quặng đang hoạt động. Hầu hết các điểm khai thác khoáng sản đều chưa có đánh giá trữ lượng chính xác, các doanh nghiệp tham gia hoạt động khoáng chưa có chiều sâu, chưa chú trọng đến đầu tư công nghệ, thiết bị để thu hồi tối đa, sử dụng hợp lý, tiết kiệm, gây tổn thất khoáng sản cũng như ảnh hưởng đến môi trường.

Để phát huy hiệu quả việc khai thác khoảng sản, tỉnh ta đã ban hành các Nghị quyết, quyết định đưa ra những hoạch định, bảo đảm cho công tác quy hoạch, thăm dò, khai thác hiệu quả. HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 106/NQ-HĐND ngày 4-12-2014 về điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Sơn La và UBND tỉnh cũng đã ban hành Quyết định phê duyệt điều chỉnh, bổ sung quy hoạch thăm dò, khai thác và sử dụng khoáng sản trên địa bàn tỉnh Sơn La đến năm 2020, tầm nhìn 2025.

Phương hướng phát triển ngành công nghiệp khai khoáng là ưu tiên, khuyến khích và đẩy mạnh khai thác theo hướng bền vững, tiết kiệm tài nguyên các loại khoáng sản phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh - trực tiếp là nhu cầu về chất đốt và nguyên liệu cho các nhà máy chế biến. Nâng cao tính tập trung công nghiệp, hạn chế số lượng cơ sở chế biến quy mô nhỏ, lẻ. Kết hợp quy mô vừa với quy mô nhỏ, cơ giới hóa với bán cơ giới, chế biến thô (tuyển) với tinh chế biến (sau tuyển) phù hợp với từng loại khoáng sản và mỗi giai đoạn phát triển cụ thể. Tăng cường quản lý Nhà nước trong hoạt động khoáng sản theo đúng Luật Khoáng sản.

Mục tiêu phát triển ngành công nghiệp khai khoáng, góp phần đưa giá trị sản xuất công nghiệp tỉnh ta đến năm 2020 trên 9.500 tỷ đồng theo giá so sánh 2010 (không tính thủy điện Sơn La, Huội Quảng); tạo công ăn việc làm cho người lao động; phát triển hạ tầng, công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông thôn; tăng nguồn thu cho ngân sách. Quản lý chặt chẽ, tiết kiệm tài nguyên, lựa chọn các chủ đầu tư đủ năng lực, không cấp phép ồ ạt; giảm thiểu tác động xấu của hoạt động khoáng sản đến môi trường.

Trọng tâm trong những năm tới là củng cố, nâng cao sản lượng Nhà máy chế biến kim loại mầu Sơn La bảo đảm quy mô 1 nghìn tấn đồng kim loại/năm; hoàn thành đầu tư và đi vào hoạt động ổn định Nhà máy luyện đồng Phù Yên quy mô 5 nghìn tấn đồng kim loại/năm. Tập trung thăm dò các điểm quặng đồng phục vụ cho nhà máy luyện đồng trên địa bàn tỉnh; khai thác sản lượng quặng đồng nguyên khai đạt 500 - 700 nghìn tấn/năm. Đồng thời tổ chức thăm dò, khai thác các điểm than đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường khoanh định cho UBND tỉnh quản lý đảm bảo ở mức hợp lý nhu cầu nhiên liệu cho các nhà máy trên địa bàn tỉnh (xi măng, gạch tuynel) và đánh giá tiềm năng quặng sắt để đề xuất phương án thăm dò, khai thác và xây dựng nhà máy gang thép Sơn La.

Theo Quy hoạch sẽ thăm dò và cấp phép khai thác đối với 10 điểm mỏ khoáng sản đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường khoanh định và công bố. Trong đó huyện Quỳnh Nhai có 5 điểm mỏ than, Yên Châu 4 điểm mỏ than và Bắc Yên 1 điểm mỏ thạch anh. Đối với Quy hoạch khai thác và sử dụng 17 điểm mỏ khoáng sản đã được cấp phép khai thác, tiếp tục thực hiện đến hết thời hạn (gồm: Phù Yên 8 điểm mỏ đồng, 1 mỏ than; Mộc Châu 4 điểm mỏ đồng, 2 mỏ than; Sông Mã 1 điểm mỏ magnezit và Bắc Yên 1 điểm mỏ đồng). Về Quy hoạch các cơ sở chế biến khoáng sản, gồm có: Nhà máy chế biến kim loại mầu Sơn La; Nhà máy luyện đồng Phù Yên và Nhà máy pheroniken Bắc Yên.

Các giải pháp trong công tác quy hoạch, thăm dò và khai thác khoáng sản ở tỉnh ta tiếp tục được triển khai bằng nhiều biện pháp đồng bộ. Tập trung thực hiện các giải pháp về chính sách phát triển nguồn nguyên liệu; phát triển cơ sở hạ tầng; thu hút đầu tư; khoa học và công nghệ; đào tạo nguồn nhân lực; thị trường và chính sách bảo vệ môi trường trong hoạt động khoáng sản. Trong đó, đối với chính sách phát triển nguồn nguyên liệu tỉnh có cơ chế để thu hút, lựa chọn các nhà đầu tư có năng lực để triển khai thực hiện.

Về chính sách thu hút đầu tư bảo đảm công tác quản lý hoạt động khoáng sản được công khai, minh bạch để các nhà đầu tư yên tâm bỏ vốn vào thăm dò, khai thác và chế biến khoáng sản; có cơ chế ưu đãi, khuyến khích các nhà đầu tư khai thác gắn với chế biến sâu, áp dụng công nghệ tiến tiến để tận thu, sử dụng khoáng sản có hàm lượng thấp, đầu tư khai thác chế biến gắn với phát triển hạ tầng vùng khó khăn. Ưu tiên vốn khoa học công nghệ triển khai các đề tài để tăng giá trị của khoáng sản, có cơ chế hỗ trợ các doanh nghiệp áp dụng công nghệ tiên tiến và kỹ thuật hiện đại, đổi mới thiết bị và công nghệ trong khai thác, chế biến khoáng sản. Củng cố hệ thống tổ chức các cơ quan quản lý về môi trường, các cơ quan tư vấn, kiểm tra, giám sát; quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn quỹ môi trường, ngăn ngừa biến động xấu của môi trường, cải tạo và hoàn nguyên môi trường sau khai thác...

Nguồn: Báo Sơn La